Tùy từng loại Then mà diễn biến nghi lễ Then có khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp, trong đó có lẽ Then cấp sắc là quy mô hơn cả. Thí dụ, để điều hành một lễ Then cầu yên, giải hạn, chữa bệnh thì chỉ cần một bà Then hay ông Then cùng với một vài lục sớ (học trò học việc) giúp thêm là đủ.
Nhưng với lẩu Then cấp sắc thì lại khác. Để điều hành một lễ Then cấp sắc phải cần tới nhiều bà Then (hay ông Then), thầy Tào (có nơi là Pháp sư – thầy Mo), thầy Pụt và những ngườigiúp việc khác. Thí dụ, buổi lễ Then cấp sắc Quảng Hòa (Cao Bằng) cần tói 7-8 Then, Tào, Pụt; còn buổi lễ cấp sắc của người Tày ở huyện Văn Quan thì ít hơn: bốn bà Then, một thầy Mo (Pháp sư) và những người giúp việc khác.
Trong các thầy Tào, Then kể trên, bao giờ cũng có một thầy Cả, còn gọi là Quan lang, thường là một thầy Tào hay thầy Mo (pháp sư), người đó phải biết chữ Hán hay Nôm Tày, giữ vai trò chủ lễ. Ngoài ra cồn có khoản quan, có vai trò như người liên lạc, trình báo khi vào các cửa dâng lễ. Trong nghi lễ Then cấp sắc hay nâng sắc, trong số các bà Then, ông Then đều phải có một người là mẹ Then hay cha Then tức là người đỡ đầu đứng ra cùng với thầy Cả (thầy Tằo, Mo) điều hành buổi lễ. Trong nghi lễ Then cấp sắc ngoài bàn thờ Then (của người được cấp sắc hay nâng sắc), cồn có bàn thờ Ngọc Hoàng, bàn thờ thầy Cả và bàn thờ Then khỏa quan. Ở đây, qua nghi lễ Then, một lần nữa chúng ta thấy mối quan hệ hữu cơ giữa Then, Tào, Mo, Pụt là những hình thức tín ngưỡng độc đáo và tiêu biểu của người Tày.
Trong bản làng của người Tày, mỗi lần tổ chức Then đều là dịp tập họp đông đủ những người thân trong gia đình, dòng tộc, người trong làng, thậm chí cả những người ở địa phương khác tới dự, có lúc lên tới hàng trăm người. Nghi lễ Then kéo dài suốt 2-3 ngày đêm, đặc biệt khi nhập đồng các Thiên tướng, Tổ nghề, quân binh sluông(chèo thuyền vượt biển – khảm hải) thường náo nhiệt, sôi nổi, lôi cuốn nhiều người tới xem và tham gia vào các cuộc múa nhảy, vui đùa.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: lễ hội dân gian
0 nhận xét:
Đăng nhận xét