Có thể nói, mọi hình thức, hoạt động của tín ngưỡng Then đều thể hiện qua nghi lễ Then. Vậy nghỉ lễ Then là gì?
Ông Then, bà Then có thể thực hiện nhiều loại nghi lễ khác nhau, trong đó mỗi loại nghi lễ lại đáp ứng những nhu cầu khác nhau của đời sống trần tục, như bói toán, giải hạn, cầu yên, chữa bệnh… Đã có một số sách phân chia nghi lễ Then. Nông Văn Hoàn trong công trình tập thể “Mấy vấn đề Then Việt Bắc”, xuất bản năm 1978 đã phân chia Then của người Tày, Nùng thành mấy loại:
- Then cầu yên
- Then chữa bệnh
- Then bói toán
- Then tống tlễn
- Then cầu mùa, cầu đảo, diệt trùng
- Then chúc tụng (làm nhà, sinh con, cưới…)
- Then cấp sắc
Nguyễn Thị Yên, trong công trình tập thể của nhóm nghiên cứu Then của Viện Nghiên cứu Văn hóa dân gian, thì căn cứ vào hình thức dlễn xướng Then đã phân chia các nghi lễ Then thành bốn loại chính:
- Then bói (bói chữa bệnh, bói tình yêu…)
- Then giải hạn, cầu yên (cầu mẹ Bioóc phù hộ cho trẻ nhỏ, giải hạn nối số cho người già, Then chúc phúc, mừng thọ, gọi vía lạc, cầu tự – cầu con, Then chữa bệnh…). Loại Then này thường dlễn ra vào dịp mùa xuân.
- Then chúc tụng (mừng nhà mới, làm ăn phát đạt, thăng quan tiến chức, mừng thọ…) loại Then này ít tính nghi thức, nặng về ca hát, vui chơi, ứng tác.
- Lẩu Then (Hội Then) tổ chức ở chính nhà của ông Then để dâng cúng tổ nghề Then vào dịp thường kỳ hàng năm và đặc biệt là cấp sắc, nâng sắc cho các ông Then, bà Then.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét