Trở thành Then phải trải qua quá trình học hỏi và thăng tiến. Trước nhất, người “xuống Then” – ccnsớ phải trải qua việc học nghề với sự giúp đỡ của hai thầy dạy, trong đó một người là Then gọi là Thầy mẹ và một người kia là Mo hay Tào, gọi là Thầy cha. Nghi thức để trở thành con sớ phải chui qua nách cha Then và mẹ Then ba lần, coi đó như là sự tái sinh một lần nữa. Từ đây, con sớ sẽ có tên mới, tên này được giữ bí mật chỉ dùng khi xưng danh trước Ngọc Hoàng mà thôi. Sau nghi lễ này, con sớ bước vào thời kỳ “cấm cung” (căm sứt), ngắn thì 7-8 ngày, dài cũng phải 30-40 ngày. Trong thời gian “cấm cung”, con sớ phải thực hiện một số kiêng kỵ:
- Không bước ra khỏi nhà một mình, mà phải có người đi cùng.
- Không đi đến gần bàn thờ trong nhà.
- Không ăn thịt, mỡ.
- Không gặp mặt chồng hay vợ (nếu có).
Trong thời gian căm sứt (kiêng) này, dưới sự hướng dẫn của cha Then, mẹ Then, con sớ học cách tiếp nhận sức mạnh vô hình của ma Then thông qua các phép thuật, học đàn, hát, cách thức kiêng cữ của người làm Then… Con sớ muốn trở thành Then phải trải qua sự kiểm tra của cha Then và mẹ Then và cuối cùng qua nghi lễ cấp sắc đầu tiên – Lẩu khai quang để trở thành Then chính thức.
Trong cuộc đời làm Then của mình, ông Then hay bà Then phải trải qua nhiều lần thăng sắc. Như vậy, cấp càng cao thì uy tín của Then càng lớn. Biểu hiện của cấp bậc của Then là số dải dây mũ, như:
Then mũ 5 dây Then mũ 7 dây Then mũ 9 dây Then mũ 11 dây Then mũ 13 dây Then cao nhất mũ 15 dây.
Số dây mũ của cấp bậc Then tương ứng với số âm binh của bà Then, ông Then có thể huy động và chỉ huy trong nghỉ lễ. Thường rất hiếm ngưởi ở bậc mũ 15 dây vì bao giờ Then cũng phải dừng ở bậc thấp hơn bậc của cha Then và mẹ Then của mình. Như vậy, một bà Then và ông Then đạt cấp Then 13 dây mũ thì phải qua sáu lần làm lễ lẩu Then nâng cấp.
Sau khi trở thành Then, ông Then, bà Then phải tuân thủ các quy định trong quan hệ với cha Then, mẹ Then của mình (tức hai người thầy dạy), với bố mẹ, anh em họ hàng, với những người làm Then khác khi hành lễ, kiêng kỵ trong quan hệ tình dục trước và sau khỉ hành lễ…
Các bà Then, ông Then cũng phải sắm đủ các vật thiêng, như áo, mũ (tùy theo cấp bậc của mình), nhạc xóc, đàn tính, ấn, bộ gieo quẻ xin âm dtrong, quạt, chuông đồng…
Như vậy, Then là một loại người đặc biệt trong cộng đồng bản làng của người Tày, mà do nguồn gốc xuất thân, do bản tính của cá nhân (có căn Then), mà buộc họ phải trở thành ông Then, bà Then, thông qua sự tập luyện, dạy bảo của hai thầy: cha Then và mẹ Then. Họ tự cho rằng, họ có khả năng đặc biệt trong việc thông quan với thần lỉnh, với thế giới siêu nhiên và tiếp nhận ở đó sức mạnh để đạt được mục tiêu là người môi giới giữa người trần và thế giới thần linh. Vậy thế giới thần linh của Then là gì?
Từ khóa tìm kiếm nhiều: lễ hội việt nam
0 nhận xét:
Đăng nhận xét